ARDAHAN SÜRDÜRÜLEBİLİR KIRSAL KALKINMA PROJESİ
Tarih: 01/06/2003
Geri Plan Bilgisi: 1990’lı yılların başında Sovyetler BirliÄŸi'nden ayrılarak bağımsızlığını kazanan Azeri petrollerinin dünya pazarına çıkarılması amacıyla yıllar süren kapsamlı çalışmalar yapılmıştır. Azeri petrol rezervlerinin büyüklüÄŸü, konunun yalnızca ekonomik açıdan deÄŸil, siyasal boyutuyla da tartışılmasını saÄŸlamıştır. Petrolün taşınacağı güzergâhtaki ülkeler petrol akışını da kontrol edeceÄŸi için, hattın geçeceÄŸi ülkelerin tespiti küresel güç dengeleri açısından önem taşımaktaydı.
Yıllar süren fizibilite çalışmaları ve ülkeler arasındaki müzakereler sonucunda Azeri petrollerinin Gürcistan ve Türkiye üzerinden petrol boru hattı ile dünya pazarına taşınmasına karar verilmiÅŸtir. 2003 yılında baÅŸlatılan BTC (Bakü-Tiflis-Ceyhan) Ham Petrol Boru Hattı inÅŸaatı, 2006 yılında tamamlanarak petrol sevkıyatına baÅŸlanmıştır. Bakü'den baÅŸlayıp, Ceyhan'da son bulan ve toplam uzunluÄŸu 1774 km olan boru hattı ile ( Türkiye kesimi 1074 km ) yılda 50 milyon ton düzeyindeki ham petrolün, dünya pazarlarına ulaÅŸtırılası planlanmaktadır
LiderliÄŸini BP'nin yaptığı 8 ÅŸirketten oluÅŸan –bunlardan biri de Türkiye Petrolleri AO'dur- BTC konsorsiyumu, kurumsal sosyal sorumluluk ilkesi çerçevesinde oluÅŸturduÄŸu Toplumsal Yatırım Programı kapsamında, boru hattı güzergahındaki yerleÅŸim birimlerinde sürdürülebilir kırsal kalkınma projelerine finansal destek vereceÄŸini duyurmuÅŸtur. Bu kapsamda, Uluslararası Mavi Hilal Vakfı tarafından, boru hattının KahramanmaraÅŸ sınırlarından geçen alan için kapsamlı bir proje hazırlanmış ve bu proje BTC tarafından desteklenmiÅŸtir. Haziran-2007'de baÅŸlatılan ve hala devam eden KahramanmaraÅŸ – Andırın Göksun Kırsal Kalkınma Projesi kapsamında, petrol boru hattının yakınında bulunan iki ilçeye baÄŸlı 29 köyde sürdürülebilir kırksal kalkınma faaliyetleri yürütülmektedir.
Uluslararası Mavi Hilal Vakfı'nın faaliyet gösterdiÄŸi KahramanmaraÅŸ’tan baÅŸka, petrol boru hattının geçtiÄŸi Kars, Ardahan, Erzurum, Erzincan, GümüÅŸhane, Sivas, Kayseri, Osmaniye ve Adana illerinde de benzer projeler uygulanmaktadır.
Proje Özeti: KahramanmaraÅŸ Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma Projesi, Andırın ve Göksun ilçelerine baÄŸlı 29 köyde uygulanmaktadır.
Proje kapsamında temel geçim kaynaklarını oluÅŸturan tarım ve hayvancılık alanlarında yaygın iyileÅŸtirme, eÄŸitim ve doÄŸrudan uygulamalar temelinde faaliyetler gerçekleÅŸtirilmektedir.
Proje hedef bölgesini oluÅŸturan 29 köyde tarımsal üretimin yaygınlık göstermesi nedeniyle projenin önemli bileÅŸenlerini bu alanda yapılan faaliyetler oluÅŸturmaktadır. Meyvecilik, açık alan sebzeciliÄŸi, yem bitkileri üretimi proje köylerinde üreticilerin öne çıkan tarımsal faaliyetleri arasında ön sıradadırlar. Bu kapsamda projemiz bahsi geçen alanlarda köylülerin bilinçli birer üretici olarak donanım kazanmaları amacıyla kesintisiz eÄŸitim faaliyetlerini hayata geçirmektedir. Yanı sıra, hedef bölgede ürün çeÅŸitliliÄŸini artırmaya yönelik uygulamalar da hayata geçirilmektedir. Bu kapsamda bölgede örnek uygulamalar yapılmaktadır. Örtü altı sebzeciliÄŸi, KahramanmaraÅŸ dondurma sanayinin ihtiyaç duyduÄŸu ahududu ve böÄŸürtlenin bölgeden teminini saÄŸlamak amacıyla ahududu ve böÄŸürtlen bahçelerinin kurulması, macar fiÄŸ, silajlık mısır tarlalarının oluÅŸturulması bölgede örnek teÅŸkil etmesi açısından üzerinde önemle durulan faaliyetlerden bazılarıdır.
Hayvan saÄŸlığı ve verimini artırmayı amaçlayan hayvancılık faaliyetleri de tüm proje köylerini kapsar bir biçimde hayata geçirilmektedir. Bu çerçevede barınakların fiziki koÅŸullarının düzeltilmesi, dezenfeksiyonu, iç-dış parazitlerle mücadele, septisemi uygulamaları yaygın bir biçimde uygulanmaktadır. Aynı amaç doÄŸrultusunda tüm proje köylerini kapsayan üç turlu bir eÄŸitim programı ile bilinçli yetiÅŸtiriciler yaratılması hedeflenmektedir.
Proje kapsamında kurulmuÅŸ olan ve proje köylerini kapsayan 4 dernek bulunmaktadır. Proje bu derneklerin idari ve mali kapasitelerinin artırılmasına yönelik çalışmaları da kapsamaktadır.
Bu çalışmaların gerçekleÅŸtirilmesi sürecinde metodolojik açıdan bakıldığında birkaç temel ilkeye hassasiyetle dikkat edilmektedir.
• Proje planlama sürecinde toplum katılımı
• Yerel otorite ve topluluklarla tam iÅŸbirliÄŸi ve dayanışma
• Faaliyetlere yararlanıcı ve kamu katkısını temin etme
• Temel ve ortak ihtiyaçlara homojen ve yaygın destek
• Dezavantajlı kesimlere yönelik pozitif ayrımcılık
Proje Amaçları
BTC boru hattı güzergahında bulunan yerleÅŸim birimlerinin sosyal ve ekonomik kalkınmasını teÅŸvik etmek, Projeden etkilenen kiÅŸiler için gelir getirici faaliyetlerin ve ekonomik olanakların iyileÅŸtirilmesine katkı yapmak,
Örgütlü davranış ve kurumsal kapasiteyi güçlendirmektir.
Proje Faydalanıcıları: Projenin faydalanıcıları genel anlamda, BTC Ham Petrol Boru Hattının geçmekte olduÄŸu Andırın ilçesine baÄŸlı Akifiye, Alınoluk, AltınboÄŸa, BaÅŸdoÄŸan, BektaÅŸlı, Canbaz, Çokak, Geben, Gökçeli, HacıveliuÅŸağı, Kesim, Kumarlı, Orhaniye, Torun, TufanpaÅŸa, YeÅŸilova, YeÅŸilyurt; Göksun İlçesine baÄŸlı ÇaÄŸlayan, DeÄŸirmendere, DoÄŸankonak, Fındıklıkoyak, Küçükçamurlu, Mahmutbay, Mehmetbey, Mürsel, Tahirbey, TaÅŸoluk, Yiricek köylerinde yaÅŸayan insanlardır. Bu köylerde yaÅŸayanlar ve onlara hizmet götürme amacıyla kurulmuÅŸ Tahirbey, TufanpaÅŸa, Genen ve DeÄŸirmendere Çevre Köyleri Toplumsal GeliÅŸim ve GiriÅŸim Dernekleri, yanı sıra Andırın Tarımını GeliÅŸtirme DerneÄŸi, Andırın Göç Yolu DerneÄŸi ve köy tüzel kiÅŸilikleri de projenin doÄŸrudan faydalanıcılarıdır.
GerçekleÅŸtirilen Aktiviteler:
ARICILIK
9 Yetiştiriciye toplam 135 arılı kovan verildi
Arıcılık faaliyeti kapsamında Fındıklıkoyak, Mürsel, ÇaÄŸlayan ve DoÄŸankonak’ta toplam 9 yetiÅŸtiriciye 15’er arılı kovan ve 7 ay yetecek besin ve ilaç malzemesi verildi. Tümü pratik eÄŸitimden geçirilen yetiÅŸtiriciler proje ekibi ve KahramanmaraÅŸ Arıcılar BirliÄŸi BaÅŸkanı tarafından ziyaret ediliyor. Ziyaretlerde kovanların durumu takip ediliyor ve kovan başı eÄŸitim veriliyor. 2008 yılı Haziran itibariyle toplam kovan sayısı 152’ye çıkmıştır.
TARIMSAL FAALİYETLER
Ahududu ve BöÄŸürtlen
Projenin önemli faaliyetlerinden biri bölgede ahududu ve böÄŸürtlen yetiÅŸtiriciliÄŸinin yaygınlaÅŸtırılmasıdır. Bu amaçla 10 köyde 20 yararlanıcı için kurulan 20 ayrı bahçede 2007 yılından bu yana ahududu böÄŸürtlen yetiÅŸtiriciliÄŸi yaptırılmaktadır.
Proje yönetimi ahududu ve böÄŸürtlenin Pazar baÄŸlantılarını oluÅŸturmak üzere KahramanmaraÅŸ’ta bulunan dondurma sektörü yöneticileri ve ulusal ölçekte üretim ve dağıtım yapan meyve suyu firmaları ile görüÅŸmelerini sürdürmektedirler.
KÖY |
ADET |
ALAN (dekar) |
ÇOKAK |
3 |
6 |
KESİM |
1 |
2 |
KUMARLI |
1 |
2 |
GEBEN |
6 |
12 |
ALTINBOÄžA |
1 |
2 |
ORHANİYE |
2 |
4 |
AKİFİYE |
3 |
6 |
CANBAZ |
1 |
2 |
MÜRSEL |
1 |
2 |
TAÅžOLUK |
1 |
2 |
TOPLAM |
20 |
40 |
Silajlık Mısır
Bölgede silaj yapımını özendirmek ve silajlık mısır ekimini yaygınlaÅŸtırmak üzere 2007 yılında Geben Beldesinde 2 çiftçi için her biri 5 dekarlık iki adet silajlık mısır tarlası kuruldu. Elde edilen yüksek verim silajlık mısıra olan talebi artırdı. Bu kapsamda 2008 proje döneminde Geben, YeÅŸilova, Kesim, Kumarlı, BektaÅŸlı ve Küçükçamurlu’da 5’er dönümlük 20 bahçe daha kurulmaya baÅŸlandı. Mısır tohumlarının yanı sıra gerekli fenni gübre ve ilaçlar da proje çerçevesinde çiftçilere saÄŸlandı. Mahsul alımından sonra yararlanıcılara silaj yapımı da pratik eÄŸitimler çerçevesinde verilmekte.
Serada Sebze YetiÅŸtiriciliÄŸi
Proje kapsamında 2007 yılında Göksun’a baÄŸlı DoÄŸankonak, TaÅŸoluk ve ÇaÄŸlayan’da 2 adet 240, 1 adet 108 metrekare büyüklüÄŸünde 3 adet sera kuruldu. Seralarda yaz döneminde hıyar, kış döneminde de kıvırcık ve soÄŸan fideleri dikildi. 2007 hasadından elde edilen verimin ve gelirin yüksekliÄŸi 2008 yılında da faaliyetin devam etmesine olanak tanıdı. Bu çerçevede Fındıklıkyak, Yiricek ve ÇaÄŸlayan köylerinde 250 metrekarelik 4 yeni sera daha kuruldu.
Brokoli ve Karnabahar Bahçeleri
Yüksek verim alınabilen ve gelir getirici ürünler olan karnabahar ve brokoli üretiminin bölgede yaygınlaÅŸtırılması için Yiricek, DeÄŸirmendere ve DoÄŸankonak’ta 6 çiftçiye toplam 12 dönümlük bir alana brokoli ve karnabahar dikimi yaptırıldı. Haftalık takibi proje teknik kadrosu tarafından yapılan bahçelerde, eylül ayı itibariyle 20 ton hasat elde edildi.
Sertifikalı Meyve Fidanı Dağıtımı
Bölgenin kalkınması için büyük umut baÄŸlanan meyveciliÄŸe destek saÄŸlamak ve bilinçli yetiÅŸtiriciler yaratmak üzere iki koldan çalışma yürütülüyor. Bir yandan projenin ziraat mühendisleri meyvecilik konusunda proje köylerindeki çiftçilere eÄŸitim veriyorlar. Öte yandan Andırın Tarım İlçe MüdürlüÄŸü ile iÅŸbirliÄŸi içinde proje köylerine düÅŸük fiyata dağıtmak üzere sertifikalı kiraz ve elma fidanı yetiÅŸtiriciliÄŸi için çalışmalar yapılıyor. Bu kapsamda Andırın’da bulunan fidanlığa dikimi yapılan 9 bin adet anaç Andırın Tarım İlçe MüdürlüÄŸü ve Proje yönetiminin gözetiminde fidan olarak yetiÅŸtiriliyor ve yararlanıcılara düÅŸük rakamlara veriliyor.
Macar FiÄŸ
Yem bitkisi yetiÅŸtiriciliÄŸini özendirmek amacıyla Mahmutbey ve Mehmetbey köylerinde 5’er dönümlük alanlarda Macar FiÄŸ ekimi yapıldı.
Teknik Gezi:
Meyvecilik Bilgisini GeliÅŸtirmeye Yönelik bir teknik gezi, tarım il ve ilçe müdürlüklerinde çalışanların, köylerde meyvecilik faaliyeti içinde bulunan önder yetiÅŸtiricilerin katılımıyla modern uygulamaların yapıldığı bir tesis ziyaret edilmiÅŸtir.
Hayvan SaÄŸlığı Çalışmaları
Hayvancılık çalışmaları; hayvan barınaklarının fiziki alt yapılarının iyileÅŸtirilmesi, barınak hijyeni, iç-dış paraziterle mücadele, septisemi uygulamaları, rutin saÄŸlık kontrolleri ve eÄŸitimleri kapsamaktadır. Proje kapsamında istihdam edilen 1 veteriner hekim ve 1 veteriner saÄŸlık teknikeri faaliyetleri hayata geçirmektedir. 2008 yılında hayvan saÄŸlığı faaliyetleri yaygınlaÅŸarak sürmektedir. Bu kapsamda örnek barınak uygulamalarına önem verilmektedir. 2007 yılında yapılan hayvan saÄŸlığı çalışmalarının detayları aÅŸağıdaki gibidir.
EÄŸitim Faaliyetleri:
EĞİTİM 1 |
EĞİTİM 2 |
EĞİTİM 3 |
NİHAİ TOPLAM |
||||||
kadın |
erkek |
toplam |
kadın |
erkek |
toplam |
kadın |
erkek |
toplam |
|
49 |
505 |
554 |
51 |
377 |
428 |
41 |
275 |
316 |
1298 |
Uygulamalar:
BARINAK |
İVERMEKTİN |
PARAZİTER |
SIRT DÖKME |
SEPTİSEMİ |
MUAYENE |
||||
hane |
toplam |
hane |
toplam |
hane |
toplam |
hane |
toplam |
Toplam |
toplam |
807 |
1.003 |
337 |
6.506 |
617 |
13.121 |
191 |
5.695 |
267 |
2.218 |
Sağlık
Kadınlara Yönelik SaÄŸlık EÄŸitimleri
Kırsal kalkınma çalışmalarının bir parçası da insan saÄŸlığına yönelik yapılan çalışmalardır. Bu kapsamda 9-14 Temmuz 2007 tarihleri arasında DeÄŸirmendere DerneÄŸi’nde anne çocuk saÄŸlığı ve hijyen konularında toplam 9 kiÅŸiye eÄŸitimci eÄŸitimi verildi. Mavi Hilal Vakfı Ankara İlk Yardım Merkezi Halk SaÄŸlığı Uzman Doktorlar tarafından eÄŸitimden geçen Tahirbey, TufanpaÅŸa, DeÄŸirmendere ve Geben DerneÄŸi üyesi 9 genç proje köylerinde yaÅŸayan toplam 583kadına yönelik ana-çocuk saÄŸlığı, hijyen, çocuk yetiÅŸtiriciliÄŸi gibi konularda eÄŸitim verdi.
Kurumsal Kapasite GeliÅŸtirme
Proje kapsamında kurulan Derneklerin kurumsal yapılarının güçlendirilmesine yönelik faaliyetler hayata geçirilmektedir.
Dernek ve Dernek bünyesinde kurulu olan Sandıkların mevzuata uygunluÄŸunun saÄŸlanması ve yönetim mekanizmalarının mevzuata hakim olmasını amaçlayan eÄŸitim çalışmaları
Dernek yöneticilerinin boru hattı boyunca örnek dernek ve kooperatifleri ziyaret edip deneyim paylaÅŸmaları
Geben DerneÄŸinin organizasyonu olana Geben Orkide Festivali’ne finansal ve insan kaynaklı destek
“BaÅŸak” adlı iki aylık bir bültenin çıkarılmasını,
TufanpaÅŸa DerneÄŸi– Halk EÄŸitim Merkezi ile birlikte 15 kiÅŸiye Bilgisayar Kursu verildi.
4 Dernekte ihtiyaç sahibi 138 ilköÄŸretim öÄŸrencisine kırtasiye malzemesi dağıtıldı.
Geben DerneÄŸi – Kadınlara Yönelik El İşi Örgü amaçlı sosyal etkinlikler organize edildi.
Geben DerneÄŸi için BTC – KDP Programı çerçevesinde tarımsal mekanizasyon projesi hazırlandı. Proje uygulaması Temmuz ayı itibariye baÅŸlayacak.