Uluslararası Mavi Hilal Ä°nsani Yardım ve Kalkınma Vakfı, FAO’nun (Food and Agriculture Organization of the United Nations) finansal desteÄŸi ile Zaho'da gerçekleÅŸtirdiÄŸi "Ücret Karşılığı Ä°ÅŸ" projesiyle IŞİD'den kaçan insanlara iÅŸ saÄŸlayarak bölgesel kalkınmaya katkıda bulunmayı amaçlamıştır. Ä°ki aÅŸamadan oluÅŸan projenin önce deÄŸerlendirme ayağı, ardından da uygulama ayağı gerçekleÅŸtirilmiÅŸtir.
10 gün süren deÄŸerlendirme ayağı ihtiyaç sahiplerinin ve gerek IDP’lerin gerekse IDP’lerin yaÅŸadıkları bölgelerdeki yerli halkın ihtiyaçlarının belirlenmesine yönelik soruların sorulduÄŸu bir anket araÅŸtırmasını içermekteydi. Uygulama ayağı ise kamplarda ve kamp dışında kalan toplam 400 kiÅŸiyle, daÄŸlık bir bölge olan Zaho'ya baÄŸlı Rizgari ve Derkar nahiyelerinde bulunan tarlalardaki taÅŸların toplanmasını içermekteydi.
Ücret Karşılığı Ä°ÅŸ projesinin deÄŸerlendirmesi, Zaho’daki saha ekiplerimizce, 2 ayrı grup olarak Bersive ve Direbun bölgelerinde gerçekleÅŸtirildi. Ellerinde daha önce düzenlenmiÅŸ anket formlarıyla sahaya giden ekiplerimiz 10 gün boyunca günde ortalama 45-55 kiÅŸiyle görüÅŸerek bir fizibilite raporu oluÅŸturmayı amaçladılar. Ayrıca Zakho Tarım MüdürlüÄŸünden yetkililer ile de görüÅŸülüp onlara yönelik ayrı bir anket uygulandı.
Sözü geçen bölgelerdeki yerel halka, tarımsal aktiviteye yakınlıkları, ellerinde buna yönelik ne gibi varlıkları olduÄŸu –tohum, gübre, hayvan, sulama kanalları ve arkları, ekme biçme araçları, vb.- nelere gereksinim duydukları, olanak verildiÄŸinde çalışmak isteyip istemedikleri gibi sorular soruldu. Bunun yanı sıra yaÅŸadıkları bölgelerdeki terörist saldırılarından kaçarak gelen IDP’lere de yine aynı sorular sorularak bölgede tarımsal çalışmaları baÅŸlatmak için gereken hangi varlıkların olduÄŸu, nelerin gerektiÄŸi, uygun insan gücünün hazır olup olmadığı gibi etmenler araÅŸtırıldı.
Bu deÄŸerlendirme çalışmasının sonuçlarını kısaca özetlemek gerekirse, bölgenin tarımsal aktiviteler açısından oldukça elveriÅŸli olduÄŸu ancak gerekli aletlerin çoÄŸunun eksik olduÄŸu, gereksinimlerin giderilmesi durumunda çalışacak insan gücünün bulunduÄŸu ancak bölgenin daÄŸlık olmasından dolayı tarlaların taÅŸlarla kaplı olduÄŸu ve herhangi bir tarımsal çalışmaya baÅŸlamadan önce bu taÅŸların tarlalardan temizlenerek ekin ekilecek alanların ortaya çıkarılmasının gerektiÄŸi saptandı. Bu da bizi projenin ikinci aÅŸaması olan uygulamaya ayağına götürüyor.
Derkar'a baÄŸlı Bersive ve Rizgari'ye baÄŸlı Direbun bölgelerinde 10'ar gün süren ve yer yer yaÄŸan yaÄŸmurlarla kesintiye uÄŸrayan ücret karşılığı iÅŸ projesinin uygulama ayağı, yaklaÅŸan yaz mevsiminde tarımsal çalışmaların baÅŸlayabilmesi için uygun ortamı saÄŸlamayı, bunu yaparken de yalnızca uluslararası yardım kuruluÅŸların destekleriyle yaÅŸama tutunmaya çalışan yararlanıcılara kendi paralarını kazanma olanağı yaratmayı hedeflemiÅŸtir. Bu arada projenin saÄŸladığı en önemli çıktılardan birinin, 400 yararlanıcı arasındaki 90 kadının yaÅŸamları boyunca ilk kez para kazanacakları bir iÅŸte çalışmış olmaları olduÄŸunu anımsatmak gerekir.
Bersive'de bulunan AFAD ve BM kamplarından 300 kiÅŸi ile Direbun'a baÄŸlı BeÅŸabur köyünden 100 kiÅŸi Ücret Karşılığı Ä°ÅŸ projesi kapsamında bulundukları bölgelerdeki tarlalara giderek oradaki taÅŸları on gün boyunca ve günlük beÅŸ saat çalışmayla topladılar. Özellikle BeÅŸabur köyündeki tarla sahipleri projemizi sahiplenerek traktörlerini toplanan taÅŸların tarlaların dışına taşınmasında kullandırdılar.Proje uygulamasını gerçekleÅŸtirirken karşılaÅŸtığımız zorluklardan söz etmek gerekirse, yukarıda sözünü ettiÄŸimiz üzere ara ara yaÄŸan yaÄŸmurlar nedeniyle iÅŸlerin Bersive bölgesinde iki günlük kesintiye neden olmasının yanında üzerinde çalıştığımız tarlaların sahipleri projeye ilgi göstermedikleri gibi, toplanan taÅŸların baÅŸka bir yere taşınması ya da baÅŸka bir konuda herhangi bir yardımda da bulunmadılar. Ayrıca çalışmaların baÅŸladığı 20 Ocak günü bir grup iÅŸçi, belirlenen gözetmenlerle anlaÅŸamayıp iÅŸi bıraktılar. Dolayısıyla ertesi gün iÅŸçi listelerinin yeniden hazırlanması amacıyla iÅŸe bir günlük ara verilmek zorunda kalındı.Karşılaşılan bütün olumsuzluklara ve problemlere karşın 10 günlük çalışmanın sonunda iÅŸçilere çalışmaların karşılığı olan ücretler kiÅŸi başı 200 USD olmak üzere toplam 400 yararlanıcıyla 80.000 USD ödenerek proje sonlandırılmış, yakın gelecekte yapılması düÅŸünülen yeni projeler için belirlemelerde bulunulmuÅŸtur. Proje faaliyetleri ilgili teknik ekibin katılımı ile faaliyet yeterliliÄŸine iliÅŸkin kontroller yapılmış, BM FAO temsilcileri tarafından yararlanıcılara ulaşılarak rutin doÄŸrulama iÅŸlemlerinin ardından proje kapanışı baÅŸarılı bir ÅŸekilde gerçekleÅŸmiÅŸtir.
